سیر تاریخی تشبیه مضمر در کتب بلاغی و تطور آن در متون نظم فارسی

thesis
abstract

پژوهش حاضر در دو بخش به بررسی تشبیه مضمر در ادبیات فارسی می پردازد. در بخش اول چگونگی نگرش عالمان بلاغت به مقوله ی تشبیه مضمر و جایگاه آن در تقسیم بندی انواع تشبیه پرداخته شده است. در این بخش سعی بر آن است که علاوه بر کتب بلاغی فارسی، چگونگی نگرش عالمان بلاغت در آثار عربی نیز به این نوع تشبیه بررسی شود که در پایان این بخش نتایج زیر حاصل شد: بلاغت شناسان فارسی نسبت به اعراب توجه بیشتری به مقوله ی تشبیه مضمر داشته اند و برخلاف آن ها از همان آغاز شکل گیری علوم بلاغی در ایران، این نوع تشبیه به عنوان یکی از اقسام اصلی تشبیه مورد توجه قرار گرفته است. مولفان کتب بلاغی جایگاه یکسانی را برای تشبیه مضمر در تقسیم بندی انواع تشبیه تعیین نکرده اند که این پژوهش نظر کسانی که آن را به عنوان یکی از راه های نوسازی تشبیهات مبتذل دانسته اند، تأیید کرد. در بخش دوم سعی شده است مصادیقی برای تشبیه مضمر در دیوان های معروف شعر فارسی از دوره های مختلف استخراج شود و بر اساس آن ها تشبیه مضمر مورد تبیین و تقسیم بندی به انواع مختلف قرار گیرد که با مطالعه ی شواهد یافت شده این نتیجه حاصل شد که تشبیه مضمر با توجه به هدفی که شاعر از آن دنبال می کند و ساختاری که به کار می برد، به سه گروه اصلی تفضیل، تساوی و کثرت استعمال، تقسیم می شود. از این میان تفضیل و تساوی خود با توجه به طرز بیان و ارتباطی که شاعر بین مشبه و مشبهٌ به، به وجود می آورد به انواع مختلفی تقسیم می شوند.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

تشبیه تمثیل و استعارۀ تمثیلیه در کتب بلاغی

یکی از موضوعات اصلی بلاغت، استعاره است؛ مبحثی که همیشه ذهن بلاغیون را به خود معطوف کرده و محققان این حوزه به پژوهش در جوانب آن پرداخته­اند. این روند در روزگار ما  پویاتر شده و پژوهشگران از چشم­اندازهای متفاوتی بدان توجه کرده­اند. پژوهش در جوانب استعاره نشان می­دهد محققان اضلاع آن را گاه با دیگر مباحث بلاغی در هم آمیخته­اند و  گروهی نیز بی توجه به موضوع، نظر دیگران را تکرار کرده اند. ازجمله مباح...

full text

سیر تاریخی و تطور تدوین کتب طبی منتسب به ائمه معصومین(ع)

چکیده: مقدمه و هدف: طب همواره از موضوعات مورد توجه همه جوامع بشری بوده، در تاریخ اسلام نیز موضوعات و مسائل طبی نیز مورد اقبال مسلمانان بوده، به طوریکه عده ای به نگارش و جمع‌آوری روایات طبی با روش‌های مختلف پرداختند. مطالعه حاضر با هدف تبیین فراوانی، سیرتطور و چگونگی نگارش کتب طبی منتسب به ائمه(ع)، علل و عوامل آن در طول تاریخ دوران‌های مختلف حدیثی انجام شده است. روش بررسی: این پژوهش...

full text

تشبیه قریب (مبتذل) و شیوه‌های رفع ابتذال تشبیه (در کتب بیان مشهور فارسی)

هدف مقالۀ حاضر آن است که پس از اثبات فقدان ارزش هنری تشبیهات قریب و لزوم رفع قرابت از آن‌ها، با استناد به کتاب‌های بیان فارسی از آغاز تا امروز، موجبات ابتذال و قرابت تشبیهات را بررسی کند و تشبیهاتی از قبیل مشروط و تفضیل و مضمر و معکوس و بلیغ را که در کتاب‌های یادشده برای رفع ابتذال از این‌گونه تشبیهات اندیشیده شده، تجزیه و تحلیل کند. در این مسیر، مؤلف نخست سابقۀ طرح موضوع را در کتب بیان فارسی ن...

full text

التفات و تطور تاریخی آن در آثار بلاغی تا امروز

التفات به عنوان یکی از شگرد ها و آرایه های ادبی در بیشتر کتاب های بلاغی عربی و فارسی به صورت انتقال گوینده از خطاب به غیبت و بر عکس تعریف، و انواع محدودی برای آن بر شمرده شده است. هر یک از این انواع، قابل بررسی در یکی از حوزه های علوم بلاغت (معانی و بدیع) و دستور می باشد. بی تردید عرب جاهلی پیش از نزول قرآن، با موازین و معیار های ادبی آشنایی داشته است، اما شناخت این آرایه ی ادبی مدیون پژوهش های...

15 صفحه اول

سیر و تطور تاریخی استعارۀ تمثیلیه در نگاهی نقادانه

در مقالۀ حاضر تلاش شده با روش تحلیل محتوا و توصیفی، آرای متعدد و مختلف اهل بیان از ورود این اصطلاح به عرصۀ بلاغت عربی و فارسی تا زمان حاضر، بررسی و تطبیق و نقد شود؛ نتایج تحقیق، مبیّن آن است که اهل بلاغت، علاوه بر اختلاف در نام‌گذاری و پریشان‌گویی‌های زیاد در تعریف مصادیق آن، چهار دیدگاه ماهوی درخصوص کمّیت و کیفیت استعارۀ تمثیلیه دارند. به نظر می‌رسد باتوجه‌به لفظ تمثیل و معانی آن، دیدگاه اول صحی...

full text

معرفی کتاب « مطلع» و جایگاه آن در کتب بلاغی

 «مطلع» از متون بلاغی ـ عروضی قرن یازدهم هجری است که رضی‌الدّین محمد‌ بن محمد‌شفیع مستوفی از وزرای ادیب عصر صفویه، آن را به نگارش درآورده ­است. این اثر به اشاره خلیفه سلطان مازندرانی، وزیر دانشمند دربار صفویان، نوشته شده و به او نیز اهدا شده ­است. موضوع کتاب؛ عروض، قافیه، معانی، بیان و بدیع است. و بر پایه آثار بلاغی و عروضی قبل از خود؛ بویژه حدائق‌السحر، معیار‌الاشعار، معیار‌جمالی تألیف شده­است....

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023